W polskim systemie szkolnictwa, od początku lat 90tych istnieje możliwość spełniania obowiązku szkolnego poza szkołą. Na przestrzeni lat liczba dzieci edukujących się domowo systematycznie wzrasta – z 13,5 tysiąca w 2017 roku, 42 tysięcy w 2023 roku, do 63 tysięcy w 2025 roku.
Na terenie powiatu bocheńskiego i brzeskiego zamieszkuje kilkanaście rodzin, które wybrały tę formę edukacji dla swoich dzieci. „Edukujemy swoje dzieci domowo od 9 lat. Córka Marianna jest teraz w 8 klasie, syn Jonatan w 6 klasie, a najstarszy Barnaba zaczął teraz 1 klasę liceum ogólnokształcącego i zdecydował się kontynuować ją też w systemie edukacji domowej. Pozostałą trójkę młodszych dzieci – 5 letniego Kaleba, 3-letniego Zacharego i niespełna roczną Eunikę też będziemy chcieli edukować domowo, bo widzimy wielkie korzyści w tej formie spełniania obowiązku szkolnego. Przede wszystkim możemy dostosować tempo pracy zgodnie z predyspozycjami i indywidualnymi zainteresowaniami każdego z nich, a także jako rodzice w ten sposób możemy mieć większy wpływ na ich wychowanie czy kształtowanie ich postaw. Bez przeszkód mogą rozwijać swoje pasje i talenty, a przede wszystkim mają na to czas – nauka podstawy programowej w warunkach domowych, czyli ciszy i skupieniu, zajmuje dużo mniej czasu. Nasz syn Barnaba to typowy umysł ścisły – uwielbia wręcz matematykę – już w klasie 8 przerabiał materiał licealny, razem z fizyką i chemią kontynuuje ją w rozszerzeniu w liceum. Marianna z kolei to humanistka – uwielbia literaturę –Bolesław Prus i Henryk Sienkiewicz to jej ulubieni pisarze, zaczytuje się w poezji Mickiewicza. Języki to jej „konik” – angielski, hiszpański i niemiecki – tego ostatniego uczy się z wyboru, „bo lubi”. Syn Jonatan bardzo lubi historię, historia wojskowości nie ma przed nim tajemnic, trenuje strzelectwo w TKKF „PROMIEŃ” Bochnia. Po prostu – nasze dzieci mają siłę i czas, aby realizować zainteresowania. Widzimy też bardzo korzystne kształtowanie się naszych dzieci w sferze społecznej – rozwijają ją tworząc sieci relacji koleżeńskich w grupach zainteresowań – szkole językowej, kółkach zainteresowań czy kołach sportowych, które dla siebie wybierają, a także mając relacje z innymi dziećmi edukującymi się w taki sam sposób jak one. Nie są narażone na, tak destruktywne dla kształtujących się młodych głów, relacje przemocowe.” – mówią Daniel i Maria Mzurowie z Bochni.
„Edukację domową nasz syn Tomasz zaczął jeszcze kiedy mieszkaliśmy w Anglii, córka Alicja miała wtedy 5 lata, a syn Leonard niespełna 2 lata. Przeprowadzając się do Polski w 2020 roku wiedzieliśmy, że będziemy chcieli kontynuować tę formę edukacji z naszym synem i pozostałymi dziećmi także tutaj. W Anglii wygląda ona nieco inaczej – ma dwie ścieżki, jedną zupełnie poza systemową bez egzaminów końcoworocznych, a drugą sformalizowaną, z egzaminem na koniec szkoły podstawowej. Nasza rodzina to typowi outdorowcy – lubimy żyć blisko natury, blisko zwierząt, dzieci to potrzebujący ruchu młodzi ludzie. Cała trójka to dzieci dwujęzyczne. Edukacja domowa dała im możliwość łagodnej tranzycji językowej. Teraz już biegle i swobodnie mówią po polsku, jednak w pierwszych latach po przeprowadzce więcej czasu potrzebowały poświęcić na zgłębienie materiału z języka polskiego, kilkukrotnym przeczytaniem poleceń do zadań, aby je dobrze zrozumieć. Gdyby uczyły się w szkole systemowej stwarzałoby to wiele frustracji im i nauczycielom, a dzięki temu, że to ja prowadziłam ich w nauce mogli w swoim tempie pogłębiać znajomość języka polskiego. Ta forma edukacji daje im możliwość rozwijania się w zgodzie ze sobą i swoimi zainteresowaniami – w ruchu – na trampolinie, rowerze, biegając; patrząc na kury, kaczki, kozy i biorąc udział w ich karmieniu; konstruując, majsterkując, tworząc, np. karmniki dla ptaków. Zawiązują przyjaźnie z rówieśnikami na zajęciach pozaszkolnych czy spotykając się z innymi dziećmi edukującymi się domowo.” – mówią Agnieszka i Rafał Załudzccy z Okocimia, k\Brzeska.
„Jakub to artysta – muzyk – skrzypek i altowiolista. To jego talent, pasja i też pomysł na życie. Edukację domową rozpoczął w 2 klasie szkoły podstawowej, a przyczynkiem do tego była m.im. chęć poważnej i systematycznej nauki gry na instrumencie, a którą uniemożliwiały mu długie godziny spędzane w ławce szkolnej – był zwyczajnie przemęczony. Nie chcąc zabierać mu radości z nauki gry na instrumencie, postanowiłam rozpocząć z nim edukację domową. Widzę, że była to bardzo dobra decyzja. Bez problemu, bez obciązenia opanowuje podstawę programową, rozszerza swoją wiedzę z angielskiego na dodatkowych lekcjach, a jednocześnie rozwija swoją pasję i talent – grę na skrzypcach i altówce. Równocześnie z 1 klasą liceum ogólnokształcącego w systemie edukacji domowej, jest uczniem Państwowej Szkoły Myzycznej II stopnia im. W. Żeleńskiego w Krakowie i należy do Krakowskiej Młodej Filharmonii – Orkiestry Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych im. Karłowicza w Krakowie. Widzę, że to chętnie wybierana forma edukacji przez młodzież realizującą się muzycznie – wokół nas jest kilka umuzycznionych rodzin, które wybrały również edukację domową. ” – mówi Katarzyna Kielan z Mokrzysk k/Brzeska.
Wydarzenie jest inicjatywą oddolną kilku rodzin edukujących swoje dzieci domowo a mieszkających w powiecie bocheńskim, brzeskim lub okolicznych powiatach. Osoby, które wybrały ten sposób edukacji dla swoich dzieci chcą poinformować większe grono osób – także specjalistów w dziedzinie edukacji i pedagogiki -o możliwości tego typu edukacji w ramach polskiego systemu szkolnictwa, jego podstawach prawnych, uwarunkowaniach społecznych oraz grupach odbiorców dla których może być to korzystny wybór. Akcję informacyjną poprowadzą rodzice edukujący swoje dzieci domowo. Będą tam też obecne dzieci oraz młodzież, która wybrała tą formę edukacji, więc będzie to dobra okazja do tego, aby w luźnej atmosferze porozmawiać z tymi, którzy są odbiorcami tej formy kształcenia – dowiedzieć się co skłoniło ich do edukowania się poza systemem szkolnym, jak realizują program szkolny, jakie są wg. nich zalety i wady tego, że naukę pobierają w niestandardowy sposób.
Podczas wydarzenia rozdawane będą ulotki zawierające podstawowe informacje prawne, formalne, historyczne oraz społeczne dotyczące spełniania obowiązku szkolnego poza szkołą.
Na to otwarte wydarzenie organizatorzy zapraszają wszystkich zainteresowanych tą formą edukacji. Od godziny 11.00 do godziny 12.00 zaplanowane są wystąpienia – krótki rys historyczny, prawny i społeczny dotyczący edukacji domowej a następnie opowiedzenie kilku historii związanych z wyborem tej formy spełniania obowiązku szkolnego poza szkołą opowiedzianych przez rodziców. Od 11.00 do 15.00 będzie można porozmawiać prywatnie z rodzicami i dziećmi będącymi w edukacji domowej.